195 /384

Cerkiew Aleksandra Newskiego

Informacje
W pobliżu
Informacje

Budowę cerkwi Aleksandra Newskiego przy zbiegu ulic Dzielnej i Widzewskiej (dziś: Narutowicza i Kilińskiego) ukończono w 1884 roku. Za potrzebą budowy cerkwi przemawiał bez wątpienia fakt, że łódzka społeczność wyznawców prawosławia (złożona niemal w zupełności z rosyjskich urzędników i stacjonujących tu żołnierzy) nie dysponowała dotychczas odpowiednio reprezentacyjną i dużą świątynią. Podjęciu takiej inicjatywy budowalnej sprzyjała dodatkowo również polityka władz carskich, realizowana po upadku powstania styczniowego, obliczona na stopniową rusyfikację ziem Kongresówki. Dlatego – jak twierdzili niektórzy – lokalizacja w pobliżu dworca Łódź Fabryczna była najwłaściwsza. Wysiadający z pociągu pasażerowie mieli bowiem, jako jedną z pierwszych rzeczy, zobaczyć błyszczące się cebulaste kopuły, które przypomną im, że wciąż są w granicach państwa carów. Jednak to nie rosyjskie władze, lecz łódzcy fabrykanci w największym stopniu sfinansowali budowę, świątyni. Ewangelicy, jak Karol Scheibler czy Juliusz Heinzel, czy Żydzi, jak Izrael Poznański, mieli nadzieję, że po sfinansowaniu okazałej i bogato zdobionej cerkwi, władze rosyjskie spojrzą na nich łaskawszym okiem i łatwiej będzie im zabiegać o swoje interesy w Petersburgu.W związku z tym, że w pewnym sensie cerkiew była dziełem nestorów znanych łódzkich rodów przemysłowych, po odzyskaniu niepodległości nawet przez chwilę nie rozważano jej zburzenia lub przekazania kościołowi katolickiemu, jak czyniono to w wielu innych miejscowościach, chcąc usunąć tym samym ślady niedawnego rosyjskiego panowania. W 1951 r. cerkiew podniesiono do rangi soboru katedralnego dla nowokreowanej diecezji łódzko-poznańskiej polskiego kościoła prawosławnego. Gmach przed kilkunastoma laty został gruntownie odrestaurowany i obecnie wyglądem zewnętrznym bliski jest pierwotnemu kształtowi, jaki nadał mu w latach 80. XIX wieku architekt Hilary Majewski.

Okres czasu
Różnica (lata)
1850
2024
1880
2018
Różnica (lata)
138
Autorzy
Data zrobienia
Data dodania
Eliasz Stumman
1880
Stefan Brajter
2018
15.01.2019
TAGI